Liệt nửa mặt do lạnh là một căn bệnh về thần kinh ngoại biên thường gặp. Liệt nửa mặt do lạnh (liệt dây VII ngoại biên do lạnh hay liệt mặt Bell) là một bệnh khá phổ biến, chiếm khoảng 70% của liệt dây VII ngoại biên. Thời điểm này đang giữa mùa đông, miền Bắc giá lạnh, số bệnh nhân đến khám chữa vì méo mồm, liệt mặt cũng gia tăng đáng kể tại phòng khám. Liệt nửa mặt gặp ở mọi lứa tuổi, giới  tính nhưng chiếm tỷ lệ nhiều hơn cả là người lớn, đặc biệt là người cao tuổi.

Liệt nửa mặt do lạnh là gì?

Liệt nửa mặt do lạnh hay còn gọi là liệt Bell hoặc liệt thần kinh số 7 ngoại biên. Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), liệt mặt ngoại biên là hội chứng  gây tổn thương dây thần kinh số 7. Làm giảm hoặc mất khả năng vận động các cơ ở mặt do dây thần kinh số 7 chi phối.

Liệt dây thần kinh số 7 ngoại biên gây liệt mặt ảnh hưởng lớn đến sức khỏe và tâm lý (ngại giao tiếp) của người bệnh. Gây khó khăn trong sinh hoạt và việc điều trị cũng gặp khá nhiều phiền phức. Bệnh nhân phải mất một khoảng thời gian nhất định để điều trị và bệnh cũng có thể tái phát.

Nguyên nhân gây bệnh liệt dây thần kinh số 7 ngoại biên

Có nhiều nguyên nhân gây liệt mặt nhưng chủ yếu là các nguyên nhân sau:

Có đến 75% là do lạnh đột ngột làm ảnh hưởng tới dây thần kinh số 7 gây liệt mặt ngoại biên. Phần lớn người bệnh khi ngủ dậy đi tiểu đêm (thường gặp nhất là người cao tuổi, nhất là nam giới bị bệnh tiền liệt tuyến hoặc người mắc bệnh về thận, bệnh tiểu đường). Hoặc gặp lạnh đột ngột do phòng ngủ không kín gió hoặc khi ra khỏi nhà gặp lạnh đột ngột. Hoặc bệnh nhân trở về nhà gặp lạnh sau 1 cuộc nhậu. Thường  khi trở về bỗng thấy một bên mặt hơi cứng, tê khác thường, xệ xuống, miệng méo sang một bên.

Nguyên nhân là dây thần kinh số 7 bị nhiễm lạnh đột ngột. Bởi vì theo cấu trúc giải phẫu thì đoạn dây thần kinh số 7 nằm trong ống xương đá. Vốn dĩ đã bị lạnh (do không có cơ che phủ dây thần kinh). Vì thế, khi gặp gió lạnh đột ngột, không khí lạnh buốt từ bên ngoài khiến cho nó càng nhanh bị nhiễm lạnh thêm. Khi bị nhiễm lạnh đột ngột, mạch máu bị co thắt lại dẫn đến thiếu máu nuôi dưỡng và sưởi ấm làm cho dây thần kinh sẽ bị phù nề, bị chèn ép và dẫn đến liệt.

Liệt dây thần kinh số 7 ngoại biên ngoài nguyên nhân do lạnh là chủ yếu. Một số trường hợp có thể do nhiễm virut (zona) bởi độc lực của chúng làm ảnh hưởng đến dẫn truyền của dây thần kinh số 7 gây liệt mặt.

Dấu hiệu nhận biết liệt mặt

Triệu chứng phổ biến nhất của bệnh là liệt toàn bộ hoặc một phần cơ mặt. Va mờ nếp nhăn trên trán, má, mũi. Do đó, thường người bệnh vừa ngủ dậy có thể tự mình phát hiện qua hoạt động vệ sinh buổi sáng như. Khó chải răng, khó súc miệng, khó ăn sáng, nhất là khi soi gương thấy mất cân xứng nửa mặt, nhân trung, môi miệng xếch về một bên, không nhắm kín được mắt ở bên liệt, nét mặt mất sự linh hoạt hoặc không chúm môi được.

Người bệnh phát hiện ra mình nói ngọng, khó nói, miệng khép không kín và chảy nhiều nước dãi. Nước mắt chảy nhiều hơn bình thường. Một số trường hợp bị loạn vị giác (không nhận biết chua, cay…). Hoặc bị rối loạn thính giác (nghe kém hẳn). Bệnh tuy không nguy hiểm đến tính mạng nhưng gây nhiều khó khăn cho người bệnh. Nhất là trong sinh hoạt, giao tiếp (ngại giao tiếp do nói không được tốt), ăn, uống  hàng ngày.

Tuy vậy, nếu được phát hiện sớm, điều trị đúng cách, bệnh có thể được chữa khỏi từ 75 – 100%. Trường hợp nhẹ có thể hồi phục sau vài tuần, nếu nặng có thể vài tháng. Nếu không được điều trị đúng cách có thể để lại nhiều di chứng. Ví dụ ảnh hưởng đến thẩm mỹ, co giật nửa mặt. Và nguy hiểm nhất là bị viêm loét giác mạc do mắt không nhắm được. Gây khô mắt, nhiễm khuẩn giác mạc dẫn đến viêm, loét giác mạc.

Điều trị liệt dây thần kinh số 7 do lạnh

Khi bị liệt nửa mặt do lạnh, cần nhanh chóng đến khám ở bệnh viện. Bởi vì liệt dây thần kinh số 7 do lạnh là một bệnh lành tính. Và thường được chữa khỏi hoàn toàn khi đến viện khám, điều trị sớm. Đến viện muộn bệnh sẽ khó khỏi và rất dễ để lại những di chứng. Tại các bệnh viện sẽ được điều trị khẩn trương. Vừa điều trị tây y (vitamin B1 liều cao, kháng viêm, thuốc nhỏ mắt…) đồng thời kết hợp châm cứu và lý liệu pháp.

Phòng bệnh liệt mặt 

Điều quan trọng nhất là tránh gió lạnh đột ngột. Vì vậy, buổi tối trước khi đi ngủ, cần đóng kín cửa để tránh gió lùa. Lúc ngủ, cơ thể phải được ấm từ đầu đến chân. Người có tuổi, có bệnh về thận, bệnh đái tháo đường cần chú ý hơn về tránh lạnh đột ngột. Khi ra khỏi nhà, cần được mặc ấm cơ thể. Nên đeo khẩu trang rộng có 2 lớp để vừa giữ ấm. Những ngày trời lạnh, giá rét không nên cho các cháu ngồi phía trước xe.

Minh Phương lựa chọn số 1 cho dịch vụ châm cứu, bấm huyệt, tác động cột sống, phục hồi chức năng tại nhà.

Hiện nay dịch vụ điều trị tại nhà rất phổ biến được nhiều quý bệnh nhân tin tưởng điều trị. Chính vì lý do này nên cũng có rất nhiều phòng khám cung cấp dịch vụ này. Nhưng để lựa chọn được địa chỉ điều trị uy tín không phải dễ dàng. Phòng khám Minh Phương hoạt động nhiều năm đã tạo dựng được tên tuổi, lòng tin của bệnh nhân. Minh Phương chuyên cung cấp dịch vụ điều trị tại nhà  khám và điều trị tại nhà bằng phương pháp y học cổ truyền tốt nhất.

➡ Đến với Minh Phương bệnh nhân luôn được coi như người nhà của phòng khám, được điều trị với quyền lợi tốt nhất.

➡ Bệnh nhân được các Bác sĩ chuyên môn chuyên khoa y học cổ truyền trực tiếp khám và tư vấn điều trị, luôn theo dõi sát trong quá trình điều trị.

➡ Bệnh nhân nắm bắt rõ tình trạng chuyến biến của bệnh của mình. Bác sĩ kịp thời thay đổi phương pháp điều trị để bệnh lý của bệnh nhân được cải thiện rõ rệt nhất.

➡ Được chi trả chi phí điều trị ưu đãi nhất.

➡ Bệnh nhân được thanh toán bảo hiểm y tế nếu muốn có hóa đơn điều trị.